Фінляндыя рыхтуецца да абароны ад расейскай гібрыднай вайны

Паўночная краіна Фінляндыя хоча з дапамогай іншых краін пабудаваць каля Гэльсінак спэцыяльны цэнтр, які дапамог бы краіне супрацьстаяць так званаму гібрыднаму спосабу вядзеньня бою з боку Расеі. Фінляндыя асьцерагаецца перад усім расейскай прапаганды і дэзінфармацыі праз сацыяльныя сеткі і ўплываў на грамадзкую думку.

План па стварэньні так званага цэнтра надзвычайных дзеяньняў супраць гібрыдных пагрозаў прадставіў дзяржаўны сакратар па эўрапейскіх справах Ёры Арванэн у сувязі з тым, што зацікаўленасьць прыняць удзел у пабудове яго ўжо выказалі некалькі краін, у тым ліку Злучаныя Штаты, Брытанія, Нямеччына, Францыя, Італія, Іспанія, Польшча, суседнія краіны і прыбалтыйскія краіны.

“Гэтыя краіны выказалі моцную падтрымку ідэі закладкі такога цэнта. Некаторыя зь іх яшчэ павінны пацьвердзіць свой удзел. Але мы ўжо маем дастатковую падтрымку, каб ісьці наперад”, — заявіў Арванэн.

Цэнтр павінен будзе шукаць дзейсны рэцэпт супрацьдзеяньня гібрыднаму спосабу вядзеньня бою, які Расея выкарыстала, напрыклад, пры анэксіі Крыма альбо ва ўсходняй Украіне.

Гібрыдны спосаб бою – гэта разнастайная камбінацыя ваенных і неваенных сродкаў, у тым ліку кібэратак, псіхалагічных апэрацый, дэзінфармацыі, эканамічных санкцый, эмбарга, крымінальных і тэрарыстычных дзеяньняў і іншых падрыўных акцый.

“Напрыклад, у Фінляндыі шмат гаворыцца пра расейскі ўплыў на інфармацыю”, — канстатаваў Арванэн. Нэўтральная паўночная дзяржава ў апошнія тыдні некалькі разоў выказала сваю занепакоенасьць “узмацненьнем прапагандысцкай кампаніі” з боку Крамля ў сувязі з больш актыўным супрацоўніцтвам з НАТО.

Пасьля расейскай анэксіі Крыма ў 2014 годзе Фінляндыя і Швэцыя сталіся аб’ектамі павышанай актыўнасьці расейскай авіяцыі, і яны абвінавачваюць Маскву ў рэгулярным парушэньні паветранай прасторы. Каля 1300 км доўгая мяжа з Расеяй дае Фінляндыі ключавую ролю ў выпадку эскалацыі напружаньня паміж Расеяй і Захадам.

Цень на добрыя перад усім гандлёвыя адносіны з Масквой падае таксама з-за нядаўняга паведамленьня фінскіх разьведслужбаў уладзе пра тое, што Расея праз падстаўных гандляроў можа скупляць вялікую колькасьць зямельных участкаў і будоў у крытычных раёнах, якія ў будучыні могуць быць выкарыстаны ў выпадку распальваньня крызіса.

Нацыянальныя цэнтры будуюць таксама іншыя краіны

Канчатковае рашэньне аб стварэньні цэнтра, паводле Арванэна, будзе прынята да вясны наступнага года. Цэнтр павінен вельмі шчыльна супрацоўнічаць з Радай Эўразьвязу па замежных справах і з НАТО. “Мэтай ёсьць узмацніць абароназдольнасьць краін-удзельніц і падрыхтавацца да гібрыдных пагрозаў адукацыяй, дасьледваньнямі і абменам апрацаваных мэтадаў”, — дадаў ён.

Сур’ёзную занепакоенасьць наконт расейскіх гібрыдных дзеяньняў выказала на мінулым тыдні таксама Нямеччына. Яна асьцерагаецца, што Масква можа паспрабаваць ўмяшацца ў парляманцкія выбары ў наступным годзе.

Узмацненьне расейскай актыўнасьці адсочваюць таксама чэшскія спэцслужбы. Выніковая справаздача Службы бясьпекі і інфармацыі (BIS) за мінулы год канстатавала, што “расейскімі прыярытэтамі былі апэрацыі, якія вядуцца ў рамках інфармацыйнай вайны ў кантэксьце ўкраінскага і сірыйскага крызісу”.

Расейскія спэцслужбы, паводле BIS, напрыклад, спрабавалі інфільтраваць у СМІ і масіравана падтрымліваць кіруемую Масквой прапаганду і дэзінфармацыю. Канкрэтна йшлося пра паведамленьні, у якіх ачарняліся ЗША і НАТО альбо выклікалася ці выкарыстоўвалася ўнутраная напружанасьць у Чэхіі.

Экспэрты сьцьвярджаюць, што Чэшская рэспубліка цяпер сутыкаецца з шырокім спэктрам гібрыдных пагроз. Больш таго яны набываюць складаныя і прыхаваныя формы. У наступным годзе з гэтай прычыны павінен узьнікнуць адмысловы нацыянальны цэнтр супрацьдзеяньня тэрарызму і гібрыдным пагрозам.

“Падрыўныя дзеяньні з боку Расеі ў Чэшскай рэспубліцы відавочныя за час усёй яе незалежнасьці. Калі выбухнуў украінскі крызіс, Расея ўзмоцніла свае дзеяньні масіраваным тролінгам і падтрымкай паўвайсковых фармаваньняў”, — канстатаваў ў аналітычным тэксьце Міраслаў Марэш з Масарыкавага ўнівэрсітэта ў Брне, які займаецца гэтай праблематыкай.

Сярод трох галоўных захадаў, якія павінны супрацьдзейнічаць гібрыдным пагрозам, ён раіць: гнуткае прыстасоўваньне сістэмы бясьпекі да гібрыдных пагрозаў і гібрыднай вайны (ад стратэгіі і тактыкі праз інстытуцыі, нормы заканадаўства, урадавую падтрымку грамадзкім арганізацыям да паляпшэньня сістэмы бясьпекі такім чынам, каб яна была схопнай ахапіць усе сур’ёзныя пагрозы і не ў апошняй чарзе таксама сувязь з людзьмі. “Неабходна вызначыць, што ёсьць гібрыдная вайна, якія пагрозы зь ёю зьвязаны і чаму важна супрацьстаяць ім”, — заявіў Марэш.

Адносіны з Расеяй

Пасьля Другой сусьветнай вайны Фінляндыя, паводле Парыжскай мірнай дамовы (1941) страціла Карэльскі перашыек, паўночны і і заходні берагі Ладажскага возера і павінна была здаць у канцэсію Саветам ваенную базу непадалёк ад Гэльсінак. Краіна павінна была выплаціць высокія ваенныя рэпарацыі, амаль 300 мільёнаў даляраў і зьменшыць сваю армію.

Але на ўзор Чэхаславакіі Фінляндыя праз год заключыла з Савецкім саюзам дамову аб дружбе, супрацоўніцтве і ўзаемадапамозе. Дамова давала Крамлю магчымасьць уплываць на фінскую ўнутраную палітыку. Але многія палітыкі выкарыстоўвалі свае адносіны з Масквой у вырашэньні ўнутрыпартыйных спрэчак. У пэрыяд так званай “фінляндызацыі” краіна, такім чынам, дзеля захаваньня свайго сувэрэнітэту падпарадкоўвала СССР сваю замежную палітыку.

На практыцы скандынаўская рэспубліка імкнулася палепшыць адносіны з заходняй Эўропай, але ядром яе замежнай палітыкі заставалася лаяльнасьць СССР. Падчас халоднай вайны, напрыклад, яна не ўключалася ў хаўрусы, якія Савецкі саюз лічыў варожымі, прэзэнтавала замежнапалітычныя погляды ў адпаведнасьці з савецкай лініяй, а ў фінскіх СМІ, напрыклад, была абмежавана крытыка савецкай замежнай палітыкі.

inc natoaktual.cz
Пераклаў з чэшскай В. Буйвал.
Крыніца: чэшская газэта “Mlada Fronta Dnes”, 22.11.2016
http://zpravy.idnes.cz/finsko-se-boji-hybridnich-akci-ruska-d7k-/zpr_nato.aspx?c=A161122_130215_zpr_nato_inc

3/12/2016 › Навіны